3 xu hướng chuyển đổi số ngành giao thông vận tải ở Việt Nam

Chuyển đổi số đang tác động mạnh mẽ đến đời sống kinh tế và xã hội trên mọi lĩnh vực, trong đó, ngành giao thông vận tải đóng vai trò chủ đạo cho sự phát triển chung của đất nước. Do đó, việc chuyển đổi số ngành giao thông vận tải được quan tâm chú trọng rất lớn, kỳ vọng sẽ là bước đột phá cho việc thực hiện mục tiêu số hóa cả nước.

1. Vì sao cần chuyển đổi số ngành giao thông vận tải

Ngành giao thông vận tải được coi là tiên phong về đổi mới, sáng tạo trong chuyển đổi số, hỗ trợ thực hiện mục tiêu chiến lược của ngành, đồng thời ứng dụng công nghệ và sử dụng dữ liệu số một cách sâu rộng cho hệ thống giám sát, quản lý giao thông.

Chuyển đổi số ngành giao thông vận tải sẽ giúp phát triển cơ sở hạ tầng hiện đại, tiên tiến; chú trọng bảo vệ môi trường, đảm bảo an toàn giao thông được tối đa, hướng tới sứ mệnh phục vụ an ninh cho nhân dân.

Chuyển đổi số ngành giao thông vận tải cũng đem lại cơ hội phát triển đột phá cho đất nước, thực hiện các chương trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa, đi theo mục tiêu chiến lược theo kế hoạch của nhà nước.

2. Các xu hướng chuyển đổi số ngành giao thông vận tải

2.1. Chuyển đổi số bằng công nghệ ITS

Trong lĩnh vực giao thông vận tải, việc ứng dụng công nghệ số trong hoạt động quản lý vận tải đã được áp dụng rộng rãi, điển hình là việc xây dựng hệ thống đô thị thông minh ITS.

Một  hệ thống ITS bao gồm các yếu tố sau:

2.1.1. Định vị toàn quốc

Qua việc thu thập dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình, cơ quan quản lý sẽ có bức tranh toàn diện về tình hình giao thông. Đây cũng là cơ sở để phân luồng giao thông và hỗ trợ giảm thiểu ùn tắc ở các khu vực đông đúc như thành thị hiện nay.

2.1.2. Đẩy mạnh quản lý bằng hệ thống camera giao thông

Việc sử dụng camera giao thông thông minh trên toàn quốc cũng đồng nghĩa với việc áp dụng công nghệ vào công tác quản lý nhà nước, giúp tạo cơ sở để đội ngũ cảnh sát giao thông xử lý vi phạm chính xác và kịp thời. Camera giao thông là một sản phẩm áp dụng chuyển đổi số ngành giao thông vận tải rất phổ biến.

Nhờ có camera thông minh, cảnh sát giao thông không cần tiếp xúc trực tiếp với người dân, vừa tránh tình trạng lây lan dịch bệnh, vừa tránh các hành vi tiêu cực, tham nhũng ngầm, góp phần nâng cao trách nhiệm lao động và bảo vệ hình ảnh danh dự của người làm công tác quản lý giao thông.

Hình ảnh được ghi lại từ camera giao thông chính là cơ sở để cảnh sát giao thông thực hiện “phạt nguội”. Nhờ đó giúp nâng cao ý thức tham gia giao thông khi không có cảnh sát tuần tra, tăng độ tự kiểm soát.

2.1.3. Quản lý vận tải đường dài bằng camera hành trình

Nhờ có camera hành trình, toàn bộ dữ liệu hình ảnh trong khoang hành khách sẽ được gửi về tổng cục Đường bộ. Thông qua các dữ liệu đó, cơ quan quản lý có thể giám sát toàn bộ hoạt động diễn ra suốt quá trình di chuyển, giải quyết một số tình trạng tiêu cực như cố tình nhồi nhét khách hàng hay cố tình chở quá số người quy định.

Đây cũng là cơ sở để thực hiện việc phạt nguội.

Theo thống kê hiện nay, một số nguyên nhân chính khiến tài xế gây ra tai nạn giao thông đường bộ có thể kể tới: sử dụng điện thoại di động; buồn ngủ, mệt mỏi hay tệ hơn là say xỉn; có hành vi gây mất tập trung như cười đùa, nói chuyện quá nhiều,… Vì vậy, camera hành trình cũng giúp lưu lại trạng thái hình ảnh làm việc của tài xế, lấy cơ sở để giải quyết các vấn đề về sau.

2.2. Hoàn thiện môi trường làm việc trực tuyến

Để thực hiện chuyển đổi số ngành giao thông vận tải, các tuyến đường cao tốc sẽ được triển khai lắp đặt hệ thống quản lý, điều hành và giám sát giao thông thông minh (ITS); tập trung xây dựng các trung tâm tích hợp để quản lý, điều hành giao thông đô thị thông minh.

Hệ thống thu phí không dừng sẽ được triển khai tại tất cả trạm thu phí, xóa bỏ các làn thu phí sử dụng tiền mặt. Tiến hành chuyển đổi số toàn bộ các tổ chức hoạt động trong lĩnh vực vận tải để thay đổi cách thức cung cấp sản phẩm dịch vụ từ cách truyền thống sang phương thức công nghệ.

Các nền tảng số hóa kết nối dịch vụ vận tải đa phương thức sẽ liên tục được nghiên cứu và cập nhật, giúp xây dựng chuỗi cung ứng số được quản lý rõ ràng bởi doanh nghiệp trong nước, đẩy mạnh xu thế chuyển đổi số ngành giao thông vận tải.

2.3. Liên tục thử nghiệm và áp dụng công nghệ mới

Để đạt được mục tiêu chuyển đổi số ngành giao thông vận tải đã đề ra, các cơ quan quản lý cần xác định sớm nhiệm vụ từ đó đưa ra các giải pháp cần thực hiện cho thời gian tới. Cần chú ý thúc đẩy kinh tế số, sẵn sàng thử nghiệm và áp dụng công nghệ mới trong ngành.

3. Kết luận

Chuyển đổi số ngành giao thông vận tải luôn nhận được sự quan tâm lớn từ các cơ quan quản lý, do tính chất ngành vô cùng quan trọng đối với an ninh và sự phát triển xã hội.

Xem thêm: Xu thế chuyển đổi số ngành giáo dục tại Việt Nam